انتخاب و خرید آمالگام دندانپزشکی با توجه به تنوع برندها و نوسانات قیمت آمالگام، یکی از دغدغه‌های همیشگی دندانپزشکان و مدیران کلینیک‌ها است. آیا یک برند ایرانی کیفیت لازم را دارد یا بهتر است به سراغ گزینه‌های خارجی برویم؟ کدام نوع امالگام برای ترمیم‌های کلاس I و II مناسب‌تر است؟ در این راهنمای جامع از کادنت، مرجع تخصصی تجهیزات دندانپزشکی در ایران، قصد داریم به تمام این سوالات پاسخ دهیم. هدف ما این است که با ارائه اطلاعات دقیق و علمی، به شما کمک کنیم تا بهترین تصمیم را برای خرید آمالگام دندانپزشکی متناسب با نیازهای کلینیکی و بودجه خود بگیرید.

آمالگام دندانپزشکی چیست؟ نگاهی علمی و کاربردی

آمالگام دندان یا Dental Amalgam یک ماده ترمیمی فلزی است که بیش از ۱۵۰ سال در دندانپزشکی برای پر کردن حفرات ناشی از پوسیدگی دندان، به ویژه در دندان‌های خلفی، استفاده می‌شود. این ماده آلیاژی است که از ترکیب جیوه (تقریباً ۵۰٪) با فلزاتی دیگر مانند نقره، قلع و مس به دست می‌آید. جیوه در این ترکیب نقش یک عامل اتصال‌دهنده را ایفا می‌کند که ذرات فلزی دیگر را به هم متصل کرده و یک ماده جامد، مقاوم و بادوام را تشکیل می‌دهد. بر اساس تأییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، استفاده از آمالگام دندانپزشکی برای بزرگسالان و کودکان بالای شش سال بی‌خطر است. این سازمان پس از بررسی‌های گسترده علمی به این نتیجه رسیده که میزان بخار جیوه آزاد شده از ترمیم‌های آمالگام به قدری ناچیز است که اثرات سوء بر سلامت انسان ندارد. انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA) نیز موضع مشابهی دارد و آمالگام را یک ماده ترمیمی مؤثر و ایمن می‌داند. دوام و طول عمر بالا، هزینه کمتر نسبت به کامپوزیت‌ها و سهولت استفاده، از دلایل اصلی محبوبیت این ماده در طول دهه‌های گذشته بوده است.

انواع آمالگام دندانپزشکی: کپسولی یا پودری؟

برای خرید امالگام، شناخت انواع آمالگام موجود در بازار ضروری است. آمالگام‌ها را می‌توان بر اساس فاکتورهای مختلفی دسته‌بندی کرد، اما دو دسته‌بندی اصلی بر اساس فرم عرضه (کپسولی و پودری) و میزان مس (پر مس و کم مس) است.

۱. آمالگام کپسولی (Capsulated Amalgam)

آمالگام کپسولی مدرن‌ترین و استانداردترین شکل عرضه این محصول است. در این مدل، پودر آلیاژ و جیوه در یک کپسول یکبار مصرف با نسبت دقیق و از پیش تعیین‌شده توسط کارخانه، از هم جدا شده‌اند. قبل از استفاده، با فشار دادن کپسول، غشای جداکننده پاره شده و سپس کپسول درون دستگاه آمالگاماتور قرار می‌گیرد تا اختلاط به صورت مکانیکی انجام شود. این روش به دلیل کنترل دقیق نسبت‌ها، کاهش انتشار بخار جیوه و سهولت استفاده، محبوبیت بیشتری دارد.

۲. آمالگام پودری (Powder/Bulk Amalgam)

در این فرم، پودر آلیاژ و جیوه به صورت جداگانه عرضه می‌شوند و دندانپزشک باید به صورت دستی یا با استفاده از دستگاه‌های توزیع‌کننده، این دو را با نسبت مشخص ترکیب کند. اگرچه قیمت امالگام پودری معمولاً پایین‌تر است، اما به دلیل احتمال خطای انسانی در تعیین نسبت، افزایش ریسک انتشار بخار جیوه و نتایج غیریکنواخت، استفاده از آن در دندانپزشکی مدرن رو به کاهش است.

مقایسه بر اساس میزان مس:

• آمالگام‌های پر مس (High-Copper): حاوی ۱۲ تا ۳۰ درصد مس هستند. این نوع آمالگام‌ها به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، استحکام فشاری عالی و طول عمر بیشتر، استاندارد طلایی امروزی محسوب می‌شوند. فاز گاما-۲ (ترکیب قلع-جیوه) که ضعیف‌ترین بخش آلیاژ است، در این نوع آمالگام‌ها حذف یا به حداقل رسیده است.
• آمالگام‌های کم مس (Low-Copper): حاوی کمتر از ۶ درصد مس هستند و نسل قدیمی‌تر آمالگام‌ها محسوب می‌شوند. این نوع به دلیل استحکام کمتر و حساسیت بیشتر به خوردگی، امروزه کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ویژگی	آمالگام کپسولی پر مس	آمالگام پودری
نسبت ترکیب	دقیق و استاندارد (توسط کارخانه)	متغیر و وابسته به کاربر
ایمنی (بخار جیوه)	بسیار بالا	متوسط (ریسک بالاتر)
کیفیت نهایی	یکنواخت و قابل پیش‌بینی	متغیر
قیمت	بالاتر	پایین‌تر (خرید آمالگام ارزان)
توصیه	استاندارد طلایی و انتخاب حرفه‌ای	کمتر توصیه می‌شود

بهترین برندهای آمالگام و مقایسه آن‌ها در کادنت

در بازار ایران، برندهای مختلفی از آلگام دندان عرضه می‌شوند. انتخاب برند مناسب تأثیر مستقیمی بر کیفیت ترمیم و رضایت بیمار دارد. در کادنت، ما مجموعه‌ای از بهترین و معتبرترین برندهای ایرانی و خارجی را گردآوری کرده‌ایم:

• سینالوکس (Cinalux): یکی از شناخته‌شده‌ترین برندهای ایرانی که محصولاتی باکیفیت و مطابق با استانداردهای جهانی تولید می‌کند. آمالگام‌های سینالوکس به دلیل داشتن قیمت رقابتی و کیفیت قابل قبول، گزینه‌ای عالی برای کلینیک‌هایی هستند که به دنبال تعادل بین هزینه و کیفیت‌اند.
• سپهر (Sepehr): از دیگر تولیدکنندگان معتبر داخلی که آمالگام‌های کپسولی با درصد مس بالا عرضه می‌کند. این برند نیز توانسته رضایت بسیاری از دندانپزشکان را جلب کند و یک انتخاب اقتصادی و مطمئن است.
• Cavex (هلند): یک برند اروپایی معتبر که آمالگام‌های آن به دلیل استحکام فشاری بسیار بالا و هندلینگ عالی شهرت دارند. آمالگام Cavex معمولاً انتخاب دندانپزشکانی است که بالاترین کیفیت و طول عمر را برای ترمیم‌های خود می‌خواهند.
• برندهای آلمانی: برندهایی مانند SDI و Ivoclar Vivadent (که ریشه در لیختن‌اشتاین و آلمان دارند) نماد کیفیت و دقت در مهندسی مواد دندانی هستند. قیمت آمالگام آلمانی ممکن است بالاتر باشد، اما ویژگی‌هایی نظیر پولیش‌پذیری عالی، سیل مارجینال فوق‌العاده و مقاومت بی‌نظیر، این هزینه را توجیه می‌کند.

مزایا، معایب و خطاهای رایج در استفاده از آمالگام

با وجود ظهور مواد همرنگ دندان مانند کامپوزیت‌ها، آمالگام همچنان جایگاه خود را در دندانپزشکی ترمیمی حفظ کرده است. درک مزایا و معایب آن به تصمیم‌گیری بهتر کمک می‌کند.

مزایا:

• دوام و طول عمر: ترمیم‌های آمالگام به راحتی می‌توانند ۱۰ تا ۱۵ سال و حتی بیشتر عمر کنند که به طور قابل توجهی بیشتر از بسیاری از ترمیم‌های کامپوزیتی است.
• استحکام: مقاومت فشاری بالای آمالگام، آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای ترمیم دندان‌های خلفی که تحت فشار شدید جویدن هستند، تبدیل کرده است.
• مقرون‌به‌صرفه بودن: آمالگام قیمت پایین‌تری نسبت به کامپوزیت‌ها دارد و یک انتخاب اقتصادی برای بیماران و کلینیک‌ها است.
• تکنیک غیرحساس: کار با آمالگام نسبت به کامپوزیت‌ها که به محیطی کاملاً خشک و ایزوله نیاز دارند، آسان‌تر است.

معایب:

• زیبایی: رنگ فلزی و تیره آمالگام مهم‌ترین نقطه ضعف آن است و باعث شده در نواحی قابل مشاهده کمتر استفاده شود. این ماده برخلاف آمالگام سفید (که اصطلاحی نادرست برای کامپوزیت یا گلاس آینومر است)، همرنگ دندان نیست.
• تراش بیشتر ساختار دندان: برای ایجاد گیر مکانیکی، ترمیم‌های آمالگام نیازمند تراش بیشتری از ساختار سالم دندان هستند.
• انبساط و انقباض حرارتی: ضریب انبساط حرارتی آمالگام با دندان متفاوت است که در موارد نادر می‌تواند منجر به ترک‌های ریز یا شکستگی دندان شود.
• نگرانی‌های مربوط به جیوه: هرچند این نگرانی‌ها توسط مراجع علمی معتبر رد شده‌اند، اما همچنان در افکار عمومی وجود دارند.

نکات مهم هنگام خرید آمالگام از کادنت

سوالات متداول (FAQ) درباره آمالگام دندانپزشکی

۱. آیا آمالگام به دلیل وجود جیوه، ماده‌ای سمی و خطرناک است؟

خیر. طبق نظر سازمان‌های معتبری مانند FDA و ADA، جیوه در آلیاژ آمالگام به صورت پایدار با سایر فلزات ترکیب شده و میزان بخار جیوه آزاد شده از آن به قدری ناچیز است که هیچ‌گونه خطری برای سلامت عمومی بیماران (به جز موارد بسیار نادر حساسیت) ایجاد نمی‌کند.

۲. تفاوت اصلی آمالگام کپسولی یک، دو و سه واحدی در چیست؟

این واحدها به میزان ماده موجود در هر کپسول اشاره دارند و برای ترمیم حفرات با اندازه‌های مختلف طراحی شده‌اند. کپسول‌های یک واحدی (Single Spill) برای حفرات کوچک، دو واحدی (Double Spill) برای حفرات متوسط و سه واحدی (Triple Spill) برای ترمیم‌های بزرگ و پیچیده استفاده می‌شوند تا از هدررفت ماده جلوگیری شود.

۳. آیا اصطلاح «آمالگام سفید» درست است؟

خیر، این اصطلاح از نظر علمی صحیح نیست. آمالگام ذاتاً فلزی و نقره‌ای‌رنگ است. منظور عموم از قیمت آمالگام سفید، معمولاً هزینه مواد ترمیمی همرنگ دندان مانند رزین‌های کامپوزیت یا گلاس آینومرها است.

۴. طول عمر متوسط یک ترمیم آمالگام چقدر است؟

با رعایت اصول صحیح آماده‌سازی حفره و تکنیک کارگذاری، یک ترمیم آمالگام به طور متوسط بین ۱۰ تا ۱۵ سال عمر می‌کند. این طول عمر به عواملی مانند اندازه ترمیم، بهداشت دهان بیمار و عادات غذایی او نیز بستگی دارد.

۵. چرا با وجود کامپوزیت‌ها، هنوز از آمالگام استفاده می‌شود؟

به دلیل دوام بسیار بالا، هزینه کمتر و تکنیک استفاده آسان‌تر، آمالگام همچنان بهترین گزینه برای ترمیم‌های وسیع در دندان‌های خلفی، ترمیم زیر رستوریشن‌های دیگر (Core Buildup) و در بیمارانی که کنترل رطوبت در دهان آن‌ها دشوار است، محسوب می‌شود.

۶. بهترین زمان برای پولیش ترمیم آمالگام چه زمانی است؟

بهترین زمان برای پرداخت و پولیش نهایی ترمیم آمالگام، حداقل ۲۴ ساعت پس از قرار دادن آن در حفره است. این زمان به ماده اجازه می‌دهد تا به حداکثر سختی و استحکام خود برسد و از آسیب به مارجین‌ها در حین پولیش جلوگیری شود.

۷. آیا می‌توان آمالگام را بلافاصله پس از مخلوط کردن استفاده کرد؟

بله، آمالگام باید بلافاصله پس از خارج کردن از آمالگاماتور، در حفره متراکم (Condense) شود. تأخیر در این کار باعث شروع فرآیند کریستالیزاسیون و کاهش کیفیت نهایی ترمیم خواهد شد.

نتیجه‌گیری: بهترین انتخاب برای خرید آمالگام

در نهایت، آمالگام دندانپزشکی همچنان یک ماده ترمیمی قابل اعتماد، بادوام و مقرون‌به‌صرفه است که جایگاه ویژه‌ای در دندانپزشکی مدرن دارد. انتخاب بین برندهای مختلف مانند سینالوکس، سپهر، Cavex یا برندهای آلمانی به اولویت‌های شما از نظر قیمت آمالگام دندان و ویژگی‌های کلینیکی مورد نظر بستگی دارد. استفاده از آمالگام‌های کپسولی پر مس به دلیل کیفیت استاندارد و ایمنی بالاتر، همواره توصیه می‌شود. برای مشاهده آمالگام قیمت روز و مقایسه فنی محصولات، همین حالا وارد دسته آمالگام در کادنت شوید. همچنین برای مشاوره تخصصی خرید تجهیزات دندانپزشکی، می‌توانید با تیم کادنت تماس بگیرید: +98 992 499 8250 (واتس‌اپ).

---